Wagi to urządzenia pomiarowe, przy pomocy których określić możemy ciężar danego przedmiotu. Dzięki swej funkcjonalności, stanowią one nieodłączny element wyposażenia sklepów, firm handlowych czy usługowych. Mogą mieć wielorakie przeznaczenie, do którego dostosowana jest ich konstrukcja i dokładność pomiaru. Są niezbędne również w laboratoriach, aptekach, zakładach jubilerskich. Posiadamy je także w naszych domach.

Jednakże od stuleci, wagi najbardziej przydawały się w handlu i tam właśnie było na nie największe zapotrzebowanie. Były znane już w starożytności, a później przez wieki, udoskonalano je. Nowy rozdział w historii wag mechanicznych rozpoczął się w XVII w. wraz wynalazkiem francuskiego matematyka Gillesa de Robervala, który udoskonalił w dwa wieki później Joseph Beranger. Nazwiskami tych uczonych określa się dzisiaj typ wagi stołowej, zastosowanej w handlu i przemyśle, ale również w pocztowych wagach listowych.

Istnieje kilka rodzajów podziału wag. Można podzielić je:

Według konstrukcji :

Biorąc pod uwagę sposób konstrukcji , wśród wag możemy wyróżnić: wagi szalkowe, sklepowe, laboratoryjne, hakowe i platformowe.

Wagi szalkowe, składające się z dwóch szalek, które należy równoważyć przy za pomocą odważników oraz ważonego przedmiotu.

Wagi platformowe. Ten rodzaj wag wykorzystywany jest w przemyśle. Są to urządzenia, które charakteryzują się dużą nośnością, nawet do kilkunastu ton. Stosowane są wszędzie tam, gdzie zachodzi potrzeba ważenia dużych ładunków, czyli w zakładach wytwórczych, dużych hurtowniach, czy skupach płodów rolnych. Odmianą ich są wagi samochodowe montowane na stałe w miejscach, w których konieczne są pomiary ciężaru pojazdów.

Wagi hakowe, na których nie kładzie się ważonego ładunku. Wyposażone są w hak, na którym podwieszany jest ważony ładunek. Używa się ich w przypadku bardzo dużych gabarytów. Ich zakres pomiarowy sięga nawet kilku ton. Stosuje się je tam, gdzie nie ma miejsca na ustawienie wagi platformowej, przy ważeniu towarów wielkogabarytowych, nieforemnych lub gdy waga musi być często transportowana. Spotyka się je w warsztatach samochodowych, rolnictwie, rybołówstwie oraz w hurtowniach i większych placówkach handlowych.

według metody działania

Kierując się metodą działania wagi wyróżnić możemy: wagi dźwigniowe, sprężynowe, elektryczne i elektroniczne.

Wagi dźwigniowe, to takie, w których pomiar uzyskuje się dzięki interakcji systemu dźwigniowego i znajdujących się na nim obciążeń. Przykładem takiej wagi może być waga szalkowa, ale także urządzenia wskazujące ciężar obiektu za pośrednictwem strzałki, mechanicznie połączonej z systemem dźwigni, jak np.wagi łazienkowe lub kuchenne.

Wagi sprężynowe. Kluczowy element ich konstrukcji stanowi element sprężysty, którym może być drut, taśma, nić lub sprężyna. Elementy te odkształcają się pod wpływem ciężaru ważonego ładunku, równoważąc siłę tego ciężaru i siłę sprężystości. Przykładem takich wag są wagi wędkarskie a także przeznaczone do ważenia dużych gabarytów wagi hakowe .

Wagi elektroniczne. W wielu przypadkach można podłączyć je do komputera, np, jeśli chcemy archiwizować dane. Mogą być nimi urządzenia określające ciężar ładunku przy udziale użytkownika, czyli nieautomatyczne, takie jak: wagi sklepowe, hakowe, magazynowe, czy też platformowe, używane m. in. na stacjach diagnostycznych.

Drugim rodzajem wag elektronicznych są urządzenia automatyczne o bezobsługowym działaniu. Wykorzystywane są w przemyśle, np. podczas produkcji taśmowej lub pakowaniu produktów. Bardzo często są one wyposażone w funkcję napełniania opakowań. Innym rodzajem wag elektronicznych są wagi odważające. Często umieszczane są one pod silosami ze zbożem, wagonami z cementem, czy cysternami.

ze względu na przeznaczenie

Wagi techniczne - stosowane w handlu i przemyśle np. wagi paletowe. Sprawdzają się w miejscach, gdzie przechowywane towary składuje się na paletach. Mają tę zaletę, że posiadają stosunkowo niewielki ciężar własny.

Wagi sklepowe - przeznaczone dla handlu.

Wagi laboratoryjne - stosowane w aptekach, w instytucjach badawczych, laboratoriach i zakładach jubilerskich.

Wagi specjalistyczne - w zależności od przeznaczenia, może to być waga kuchenna, osobowa, wodoodporna, pocztowa czy weterynaryjna.

Najpopularniejsze rodzaje wag

Wagi sklepowe

Jednym z najpopularniejszych rodzajów wagi sklepowej jest waga szalkowa. Działanie jej polega na umieszczeniu po jednej stronie obiektu, a po drugiej odpowiedniej liczby odważników. W momencie zrównoważenia się obydwu szal, otrzymujemy pomiar ciężaru obiektu. Takie wagi spotyka się jeszcze niekiedy na targowiskach. Natomiast nowoczesne wagi stosowane obecnie w handlu to wieloczynnościowe urządzenia, które poza ważeniem automatycznie obliczają należność za towar a niektóre drukują nawet nalepki z kodem kreskowym danego towaru, jego cenę oraz wagę.

Wagi specjalistyczne

Innymi typami wag są te używane w przemyśle jubilerskim i farmaceutycznym. Charakteryzują się one niebywałą precyzją z racji ważenia niewielkich materiałów. W branżach takich jak przemysł, farmacja czy kosmetologia, dokładność pomiarów ma ogromne znaczenie i wpływa nie tylko na efekt końcowy ale również na bezpieczeństwo pracowników i klientów. Dlatego też laboratoria w takich miejscach muszą być wyposażone w najwyższej jakości sprzęt.

Dzielą się one na

Wagi techniczne

To jeden z podstawowych rodzajów wag laboratoryjnych, który wykorzystuje się przede wszystkim w laboratoriach przemysłowych. Wyróżniają się prostą budową oraz dużą nośnością wynoszącą nawet do 10 kilogramów. Dokładność tego typu wag wynosi ok 0,1 grama.

Wagi analityczne

Są jednym z najczęściej wykorzystywanych rodzajów wag laboratoryjnych, które stosowane są między innymi przez farmaceutów. Ten rodzaj wag, pozwala na ważenie substancji o wadze do 1 kilograma. Urządzenia te, wyróżniają się również dokładnością wynoszącą do 0,01 grama.

Wagi półmikroanalityczne

To bardziej zaawansowane urządzenia, dzięki którym możemy ważyć substancje z dokładnością co do 0,001 grama.

Wagi mikroanalityczne

To rozwiązanie dla osób, którym zależy na dokładności do 0,0001 grama.

Wagi ultramikroanalityczne

To obecnie najbardziej zaawansowany rodzaj wag laboratoryjnych. Ich dokładność wynosi do 0,00001 grama. Posiadają nośność około 10 gramów.

Wagi kuchenne

Jedną z najbardziej rozpoznawalnych i popularnych jest także waga kuchenna – tradycyjna, mechaniczna składa się z dwóch szal i zestawu różnej wielkości odważników o określonej ciężkości. Wagi kuchenne można podzielić m.in. ze względu na ich budowę. :

wagi z misą, która ułatwia przechowywanie urządzenia.

wagi płaskie, których korpus urządzenia spełnia także funkcję powierzchni do ważenia.

wagi z pojemnikiem do odmierzania, w których w na dnie dzbanka znajduje się klasyczna waga umożliwiająca określanie masy produktów sypkich.

wagi łyżkowe do precyzyjnego odważania niewielkich ilości przypraw czy ziół.

wagi ścienne stosowane przede wszystkim ze względu na dużą oszczędność miejsca.

Wagi łazienkowe

Wagi łazienkowe dzielimy na mechaniczne i elektroniczne. W wadze mechanicznej, ciężar ciała wskazuje wskazówka na skali. W elektronicznej, odczytujemy wynik pomiaru na wyświetlaczu.